Het alfabet
Het Turkse alfabet - Türk alfabesi Het Turkse maakt sinds 1928 gebruik van het Romeinse (Latijnse) alfabet. In de eeuwen daarvoor zijn er vele schriften gebruikt om het Turks te schrijven. Een dikke duizend jaar geleden leefden de Turken niet in het huidige Turkije. Zij leefden als nomaden op de Euraziatische steppe in de buurt van Mongolië. De eerste Turkse teksten werden geschreven in het Orchonschrift, een soort van runenschrift. Naarmate de Turkse volkeren verder naar het westen trokken kwamen zij steeds meer in aanraking met andere volken. Van deze volken namen zij soms het alfabet over. De Turkse taal is afwisselend geschreven in het Latijnse, Cyrillische, Griekse en Arabische schrift. Lange tijd is het Arabische schrift gebruikt om de Turkse taal mee te schrijven. Het in het Arabische alfabet geschreven Turks wordt ook wel Ottomaans Turks genoemd. In 1928 schakelde Turkije over op het Latijnse alfabet. Dit was een onderdeel van de hervormingen en moderniseringen onder leiding van Mustafa Kemal Atatürk, de stichter van de Republiek Turkije. Met zijn hervormingen wilde Atatürk van Turkije een modern land maken dat zich meer op het Westen zou oriënteren en minder op de Arabische wereld. Daar hoorde ook het Latijnse alfabet bij. Er was ook een taalkundige reden voor de wijziging: Het was lastig om Turkse woorden in het Arabische schrift te schrijven. Het Turks is rijk aan klinkers, het Arabische alfabet is meer geschikt voor talen die rijk zijn aan medeklinkers. Het Turkse alfabet telt 29 letters. De letters Q, X en Y komen niet in het alfabet voor. Daarnaast heeft het Turks nog een paar additionele letters. |
Nr. | Hoofdletter | Kleine letter | Uitspraak | Opmerkingen |
1 | A | a | a | |
2 | B | b | b | |
3 | C | c | dzj | Als in het Engels gender of jungle, of als in het Italiaans giorno. |
4 | Ç | ç | tsj | Als in tsjilpen, als in Tsjechië of als in het Engelse church. |
5 | D | d | d | |
6 | E | e | e | |
7 | F | f | f | |
8 | G | g | g | |
9 | Ğ | ğ | - | Verlengt de voorgaande letter. |
10 | H | h | h | |
11 | I | ı | u /eh | Als in urn of als in lopen. |
12 | İ | i | i | |
13 | J | j | j | Als in garage, als in journalist, als in het Franse je of het Engelse pleasure. |
14 | K | k | k | |
15 | L | l | l | |
16 | M | m | m | |
17 | N | n | n | |
18 | O | o | o | |
19 | Ö | ö | uh / eu | Als in Zutphen of als in leuk. |
20 | P | p | p | |
21 | R | r | r | |
22 | S | s | s | |
23 | Ş |
ş | sj | Als in chocolade, als in shock, of als in het Engelse woord ship. |
24 | T | t | t | |
25 | U | u | oe | Als in moeder. |
26 | Ü | ü | uu | Als in vuur. |
27 | V | v | v | Als in vader. |
28 | Y | y | j | Als in ja. |
29 | Z | z | z |
"De mens is de mens een wolf. "